φίλους: τον Πάπα, τη βασίλισσα Ελισσάβετ, τον Πούτιν. Με πιάνουν τα γέλια! Από την άλλη, η Marine Le Pen είναι πανευτυχής όταν οι ισλαμιστές αρχίζουν να πυροβολούν παντού”.
ΑRussians learn how to win without an armyν και θεωρεί καταπληκτική τη στήριξη στο Charlie Hebdo, ο σκιτσογράφος Luz που επιβίωσε από την επίθεση, εκτιμά ότι έρχεται σε αντίθεση με την ουσία των σκίτσων του περιοδικού. “Ξερνάμε πάνω σε όλους αυτούς του ανθρώπους που ξαφνικά έγιναν φίλοι μας”, λέει προκλητικά ένας άλλος σκιτσογράφος του Charlie, o Wilem.
Σε μια συνέντευξη που έδωσε στο περιοδικό “Les Inrocks”, ο Luz εκφράζει την άποψή του σχετικά με το κίνημα “Je suis Charlie” που έχει τόσο διαδωθεί σε ολόκληρη τη Γαλλία (και εκτός Γαλλίας), ώστε να μετατρέψει το Charlie Hebdo σε παγκόσμιο σύμβολο.
“Όλος ο κόσμος έχει στρέψει το βλέμμα του πάνω μας και πάνω στα σκίτσα μας, γίναμε σύμβολα. Μας φορέθηκε μια συμβολική ευθύνη που δεν έχει καμία σχέση με τα σκίτσα του Charlie”. Και ο Luz συνεχίζει: “Είναι καταπληκτικό που οι άνθρωποι μας στηρίζουν, αλλά αυτό συνιστά αντίφαση με το χαρακτήρα των σκίτσων μας”.
“Αυτη η ομοψυχία είναι χρήσιμη για τον Hollande, για να ατσαλώσει το έθνος. Είναι χρήσιμη για τη Marine Le Pen, για να ζητήσει την επαναφορά της θανατικής ποινής. Σε αντίθεση με τους αγγλοσάξονες ή με τον Plantu, το Charlie πολεμάει τα σύμβολα. Τα περιστέρια της ειρήνης και τα άλλα μεταφορικά σχήματα ενός κόσμου σε εμπόλεμη κατάσταση, χμ, δεν είναι το στοιχείο μας”, εξηγεί ο Luz. “Είμαστε ένα περιοδικό, ο κόσμος το αγοράζει, το ανοίγει, το ξανακλείνει. Αν οι άνθρωποι ποστάρουν τα σκίτσα μας στο ίντερνετ, αν τα ΜΜΕ προβάλουν κάποια σκίτσα, αυτό είναι δική τους ευθύνη, όχι δική μας”.
“Δεν πήγα στη διαδήλωση στις 7 Γενάρη. Ο κόσμος τραγούδησε τον εθνικό ύμνο. Μιλούν για τη μνήμη του Charb, του Tignous, του Cabu, του Honoré, του Wolinksi: αυτοί ακριβώς θα ήταν οι πρώτοι που θα χλεύαζαν όλο αυτό το κίνημα”.
Για τον Luz, το Charlie είναι το σύνολο ανθρώπων πολύ διαφορετικών μεταξύ τους, που κάνουν τα σκιτσάκια τους. Το ύφος των σκίτσων άλλαζε ανάλογα με τον σκιτσογράφο, το στυλ του, το πολιτικό του παρελθόν, ή το καλλιτεχνικό του ύφος. “Αυτή η ταπεινότητα, αυτή η αυτονομία δεν υπάρχουν πια. Κάθε σκίτσο αντιμετωπίζεται σα να το είχε κάνει ο οποιοσδήποτε από εμάς. Στην τελική, αυτό το συμβολικό φορτίο είναι ακριβώς ό,τι πάντα πολεμούσε το Charlie: αποσκοπούσε στην καταστροφή των συμβόλων, στην πτώση των ταμπού, στην ισοπέδωση τέτοιων φαντασιακών. Το Charlie πολεμούσε το συμβολισμό με την ευρύτερη έννοια: ακόμα κι ο Πούτιν θα μπορούσε να συμφωνήσει με ένα περιστέρι της ειρήνης! Δεν είμαστε παρά ένα περιοδικό: άνθρωποι δολοφονήθηκαν, όχι η ελευθερία της έκφρασης!”
Ο Wilem, από την άλλη, σε συνέντευξη που έδωσε στην ολλανδική εφημερίδα Volkskrant, λέει ειρωνικά: “Έχουμε πολλούς καινούριους φίλους: τον Πάπα, τη βασίλισσα Ελισσάβετ, τον Πούτιν. Με πιάνουν τα γέλια! Από την άλλη, η Marine Le Pen είναι πανευτυχής όταν οι ισλαμιστές αρχίζουν να πυροβολούν παντού”.
Για τον ολλανδό σκιτσογράφο, η υποστήριξη έρχεται από ανθρώπους σε όλο τον κόσμο, που δεν είχαν ποτέ καν δει το Charlie Hebdo. Πριν από μερικά χρόνια, στο Πακιστάν ο κόσμος βγήκε στους δρόμους για να διαδηλώσει ενάντια στο Charlie Hebdo, αλλά δεν είχαν ιδέα τι ήταν το περιοδικό. Σήμερα συμβαίνει το αντίθετο: δεν έχουν ιδέα τι ήταν το περιοδικό πολλοί από όσους βγαίνουν στο δρόμο για να το υπερασπιστουν. Αλλά αν ο κόσμος διαδηλώνει για να υπερασπιστεί την ελευθερία της έκφρασης, αυτό φυσικά είναι καλό πράγμα”.
Οι δυο σκιτσογράφοι αναρωτιούνται επίσης τι θα έχει απομείνει από όλη αυτή την ορμή υπεράσπισης της ελευθερίας της έκφρασης, σε ένα χρόνο από τώρα. Ή ίσως και πολύ νωρίτερα: στη Γαλλία έχει ήδη βγει ο στρατός στους δρόμους, 600 στρατιώτες και πάνω από 80.000 άνδρες των ειδικών δυνάμεων ασφαλείας. Το Παρίσι μοιάζει με πόλη σε κατάσταση πολιορκίας. Κι όλα αυτά σε μια χώρα που δύσκολα γινόταν ανεκτή η καταστολή παλαιότερα.
Όλα δείχνουν πως η Ευρώπη απέκτησε τη δική της Ενδεκάτη Σεπτεμβρίου.
.